Çoğunlukla yığmalı bir okuma üslubuyla lawje formuna yakın bir tarzda
divanlarda, düğünlerde, ölüm törenlerinde, uzun kış gecelerinde farklı müzikal
formlarda özellikle de doğaçlama ve ezgisel okuyan ve de usta-çırak ilişkisi
üzerinden yetişen dengbêjleri üçe ayırmak mümkün; mîrlerin, ağaların dengbêjleri,
halkın içindeki dengbêjler, mıtrıp/mutrım denilen dengbêjler.
Nebi Güler ise, “Kürt Kültüründe Dengbêjlik ve Tragedya” müzik
adlı makalesinde dengbêjliğe dair şu yorumda bulunur; “Her
konu ve temanın, üslup ve tarzın ayrı ayrı dengbêjliği vardır; kimi mâtemliler
için , kimi gülmeceliler için, kimi savaş veya düğün için ve diğer konular için
de mutlak bir dengbêjlik yolu vardır
Kürtçe
dinle
ilk akla gelenleri sırası ile belirtmeliyim:
1-)
Destan dengbêjleri-trajedi betimleyiciler- 2-) Govend dengbêjleri 3-) Milli-
siyasi dengbêjler 4-) Şîn dengbêjleri –mâtem, yas için- 5-) Savaş dengbêjleri
6-) Mürüvvet dengbêjleri-dengbêjê mirazşahî , şahîvan- 6) Evlilik törenlerinde
halaysız gelin süsleme ve damadı çömertleştici dengbêjler 7-) Aşk-evîn-
dengbêjleri 8-) Komedyen-mizahçı veya hicivci dengbêjler 9-) Atışmalı dengbêjler
10-) Kürt kültüründe hızla gelişen çalgılı , enstrümanlı yeni tarz dengbêjleri,
11) Gülbank-Gulbank- ilâhi okuyan dengbêjler.12-) Yukarıda sayılanların tümünü
bir arada sürdüren dengbêjler.(Güler:2008)
Dinle
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder